UTORAK, 25. 09. 2012. u 20 sati, GALERIJA PRINCIPIJ, Rijeka, Pod voltun 4
POGLEDAJ I OVO
Ovako je bilo na otvorenju izložbe
Ovako je otvorenje izložbe vidio Vedran Vukoja
PREUZMI PLAKAT SUVREMENA MAKEDONSKA FOTOGRAFIJA
Kolekcija Fotografija Foto saveza Makedonije AUTORI:Igor Jankovski, Alekandar Kondev, Dejan Gilevski , Cvetan Gavrovski, Boro Rudić, Dejan Boškovski, Dimitar Čungovski, Dimče Korunoski, Dragi Nedelčevski, Zoran Efremov, Filip Filipović, Dušan Docevski, Goran Stoimilov, Igor Kostov ,Jasna Hristovska, Keti Talevska, Dejan Kolevski, Lazar Konjanovski, Zoran Veljanoski – Letra, Mitko Peroski, Menče Petreska, Rade Luković, Sašo N. Alušeski, Tatjana Rantaša, Trajče Tale Atanasovski, Vladimir Arsovski, Vaclav Lukić, Zoran Andonov, Sanja Buterin, Vlatko Dimitrovski, Darko Petrovski
Zadnjih godina makedonska fotografija bilježi vidljiv uspon kako na autorskom planu, tako i inteziviranim radom Foto saveza Makedonije, ali i aktivnošću klubova koji postoje u svim većim gradovima. Ova kolekcija je izbor Umjetničke komisije Foto saveza Makedonije. Načinjena je od pristiglih radova naših autora kao kompromis ideji da se kolekcijom predstavi aktualno fotografsko stvaralaštvo kod nas, ali i da se zastupe autori različitih generacija. Umjetnička komisija Foto saveza htjela je ovom selekcijom radova prezentirati suvremenu makedonsku fotografiju, ali i autore koji danas rade samostalno ili u klubovima, i u kolekciji se najčešće nalaze motivi i ideje kojima su naši autori zaokupljeni. Sigurno je da su neka dobra djela izostavljena iz kolekcije s ciljem da pored kvalitete fotografija pokažemo brojčanost i raznolikost autora koji rade kod nas. Iskreno se nadamo da će naša kolekcija pobuditi interes stručne javnosti i interes upućene (probirljive) publike. Umjetnička komisija Foto saveza Makedonije
MAKEDONSKA FOTOGRAFIJA
Kolekciju fotografija Foto saveza Makedonije čini četerdeset i pet djela od trideset i jednog autora različitih poetika i različitih generacija. Umjetnička komisija koja djeluje unutar Foto saveza svojevrsni je korektiv i filter kvalitete fotografskog stvaralaštva u Makedoniji. Ova izložba nije temom niti snimateljskim zadatkom kompaktna, već je karakterizira institucionalna objedinjenost. Pred nama je niz fotografija estetski oblikovanih u ovovremenom duhu, što znači da su autori duboko uronjeni u trenutno aktualno stanje fotografskog stvaralaštva. Motivi ovih fotografskih slika su scene ambijenta iz svakodnevnog života uzete znalačkim okom i aparatom snimatelja i sada žive život umjetničke fotografije. To je najčešći način fotografova rada da sa svojim osnovnim sredstvom, aparatom u ruci, a produženim elementom svoje svijesti, kako to kaže Susana Sontag, traži i hvata prizore iz svakodnevlja. Poveznica ove kolekcije fotografija je ona početna ili praideja fotografije, a to je da fotografija treba uhvatiti i zadržati trenutak stvarnog života.
Ovih četerdeset i pet fotografija upravo su snažno povezane i umrežene izvornom praiskonskom idejom fotografije. Uhvatile su život ili pojedinost što život životom ljepšim čini. Je li taj život „uhvaćen“ na ulici, u hodu ili je režiran pa magičnošću snimateljskog nerva pretočen u trajnu fotografsku sliku, u konačnici je nebitno. Stvaralački putovi autora su različiti, a metodologije snažne i personalne. Rezultat ovih individualnosti je aktualna i suvremena fotografija koja činom odabira od strane stručnog tijela postaje povijesna činjenica i po ovom automatizmu prelazi u arhivsku građu. Ne samo arhivsku građu, već dobiva značenje kulturnog dobra jer predstavlja fotografski rad jedne zemlje. Duh i svježina neposrednosti na ovim fotografijama snažno se osjećaju.
Danas se po automatizmu fotografske opreme snima u boji, a i svijet je u svom manifestnom obliku obojen. Dakle, uobičajeno je da snimke bude u boji. Letimičnim pregledom u vrlo bogatu i živahnu izlagačku praksu u stvarnim ili virtualnim prostorima vidimo da nas autori svojim pristupima fotografskom radu demantiraju i često svjedočimo crno-bijelim fotografijama. U prvoj fazi rada, tj. dok autori snimaju, oni svakako vide, a možda i „misle u boji“, no u drugoj fazi stvaranja, u fazi dozrijevanja i konačnog oblikovanja svoga djela, dešava se promjena, prelazak na crno-bijeli registar. Ako je prva faza traženje, „hvatanje“, snimanje motiva, onda je druga faza, ili nadgradnja prve, obrada snimljenog materijala. U radu na ovoj razini ključna je odluka prelaska granice ili prostora boje u ambijent monokromatskog. Autor doista mora imati jake argumente kada bogati koloristički svijet želi zamijeniti sivim ili monokromatskim registrom. Već ovom intervencijom on jasno oblikuje poruku i postavlja estetsku mjeru. U ovoj drugoj fazi rada svojstveno je svim autorima da dorađuju konačni izrez i kompozicijsku strukturu. Evidentno je da su svi oni u nekom obliku oslonjeni na dobru praksu klasične estetske mjere, te svakako prepoznaju i primjenjuju suvremeni fotografski rez u kompoziciji.
Iskusni promatrač, uživajući u ovim fotografijama, prepoznaje napor i stvaralački nerv autora. Neupućeni promatrač neće prepoznati niti kreativne, a niti tehnološke intervencije, ali će, siguran sam u to, osjetiti smiraj, opuštenost ili posebnu vibraciju koja nas u času uveže s ambijentom ovih fotografskih slika. Ovo je vrijedan kulturni projekt međunarodne suradnje. Ova izložba ostaje u memoriji riječkih autora, a i šire kulturne javnosti kao ambijent u kojem dimenzioniramo svoje osobnosti.
Borislav Božić, prof.
Rujan, 2012.
МАКЕДОНСКАТА ФОТОГРАФИЈА
Колекцијата фотографии на Фото Сојузот на Македонија ја составуваат четириесет и пет дела од триесет и еден автор со различити поетики и генерациска припадност. Уметничката комисија која работи во состав на Фото сојузот, претставува своевиден коректив и филтер на квалитетното фотографско творештво во Македонија. Оваа изложба не е тематска, ниту пак со задачата на фотографот е компактна, туку неа ја карактеризира институционалното заедништво. Пред нас се многу фотографии кои се обликувани во современ дух, што ќе рече оти авторите длабоко нурнале во актуелните состојби на фотографското творештво. Мотиви на овие фотографии се сцени од амбиентот на катадневниот живот преземени со око на зналец и со фотоапаратот на снимателот и сега го живеат животот на уметничка фотографија. Тоа е најчест начин на фотографската работа која што со своите основни средства, со апаратот в раце, а со продолжен елемент на својата совест, како што вели Сузана Сонтаг, бара и лови сцени од катадневието. Врските во оваа колекција фотографии е онаа почетна или праидеја на фотографијата, а таа е оти фотографијата треба да го улови и да го задржи мигот на вистинскиот живот.
Овие четириесет и пет фотографии едноставно се моќно поврзани и се вмрежени со оригинална праисконска идеја на фотографијата. Го уловиле животот или деталите кои животот го прават поубав. Дали тој живот е „фатен„ на улица, во одење или е режиран со магичноста на снимателскиот нерв кој го преточил во трајна фотографска снимка, на крај тоа и не битно. Творечките патишта на авторите се различни, а методологиите се моќни и автохтони. Резултат на овие индивидуалности се актуелната и современа фотографија која што со чинот на изборот од страна на стручната комисија, станува историски податок и по овој автоматизам прераснува во архивска граѓа. Не е само архивска граѓа, туку добива значење на културно богатство зашто ја претставува фотографската работа на една земја. Духот и свежината на непосредност на овие фотографии моќно се чувствуваат.
Денеска по автоматизам фотографската техника снима во колор, а и светот е обоен во својот манифестен облик. Понатаму, вообичаено е фотографијата да биде во боја. Првичен поглед во извонредно богатата и животворна манифестациона практика во реални или во виртуелни простори ни покажува автори кои со своите однесувања кон фотографската работа не демантираат и честопати сме исправени пред црнобели фотографии. Во првата фаза на работа, односно додека фотографите снимаат, тие секако гледаат, а можеби и „мислат во боја„ а во втората фаза на создавање, која е надградба на првата, е обработка на снимениот материјал. Во работата на ова ниво клучна е одлуката за преминување на границите и на просторот на боите во монокроматски амбиент. Авторот навистина мора да има силни аргументи кога светот со богат колорит сака да го замени со сив или монокроматски регистар. Веќе со оваа интервенција тој јасно ја формира пораката и ја поставува естетската мера. Во оваа втора фаза од работата за сите автори карактеристично е оти ги доработуваат последниот поглед и структурата на композицијата. Очигледно е оти сите тие во некоја форма се потпираат на добрата практика од класичната естетска мера, па секако го препознаваат и го применуваат современиот фотографски рез во композицијата.
Искусниот набљудувач, уживајќи во овие фотографии, го препознава напорот и творечкиот нерв на авторот. Неупатениот набљудувач нема да ги препознае ниту креативните, ниту пак технолошките интервенции, но, секако, сигурен сум во тоа, ќе почувствува спокојство, опуштеност или посебна вибрација која што во миг ќе не поврзе со амбиентот на овие фотографски слики. Ова е вредносен културен проект на меѓународната соработка. Оваа изложба останува во меморијата на риечките автори, но и на пошироката културна јавност како амбиент во кој ги демонстрираме своите карактеристики.
_______________________________________________________________